1. Instrukcja o prowadzeniu ruchu pociągów na PKP S.A.- zwana w skrócie Instrukcją R-1, określa zasady i sposoby prowadzenia ruchu na tych kolejach. Celem instrukcji R-1 jest zapewnienie sprawności, ciągłości i bezpieczeństwa ruchu kolejowego.
2. Instrukcja R-1 obowiązuje na kolejach
normalnotorowych (1435 mm) i szerokotorowych (1520 mm), z
wyjątkiem kolei nie zarządzanych przez przedsiębiorstwo PKP
S.A.
Wprowadzenie do kursowania po torach PKP S.A. taboru innych
operatorów może odbywać się na warunkach określonych przez
kolej (PKP S.A.).
W ruchu granicznym obowiązują przepisy prowadzenia ruchu
ustalone w odnośnych granicznych umowach kolejowych.
Prowadzenie ruchu pociągów roboczych na nowobudowanych
normalnotorowych liniach kolejowych regulują odrębne przepisy.
3. W razie potrzeby, Zarząd PKP S.A. wydaje dodatkowe zarządzenia lub uregulowania dla sytuacji lokalnych z zachowaniem uwarunkowań wynikających z przepisów i instrukcji obowiązujących na PKP S.A.
4. Szczegółowe postanowienia wynikające z miejscowych warunków, urządzeń oraz wymagań przepisów i instrukcji powinny znajdować się w regulaminie technicznym, jak również w służbowym rozkładzie jazdy lub w dodatku 1 do służbowego rozkładu jazdy pociągów (warunki techniczno-ruchowe linii).
5. Dla każdego posterunku ruchu powinien być opracowany regulamin techniczny według wskazówek zawartych w instrukcji o sporządzaniu regulaminów technicznych. Według wskazówek zawartych w tej instrukcji należy również opracować odpowiednie regulaminy dla punktów ekspedycyjnych.
1. 1. Sieć kolejowa składa się z linii kolejowych, których punkty początkowe i końcowe ustala Zarząd PKP S.A.
2. Linie kolejowe dzielą się na odcinki, szlaki i odstępy.
3. Szlakiem nazywa się część linii
kolejowej między:
1) dwoma sąsiednimi posterunkami
zapowiadawczymi;
2) ostatnim posterunkiem zapowiadawczym
i końcowym punktem linii bez posterunku zapowiadawczego.
Szlaki przyległe do posterunku odgałęźnego nazywają się:
- szlak wspólny - po którym jadą wszystkie pociągi z i na
pozostałe przyległe szlaki,
- szlak zasadniczy - będący przedłużeniem szlaku wspólnego,
- szlak odgałęziony - odgałęziający się od odcinka, który
stanowią szlak wspólny i szlak zasadniczy.
4. Część linii kolejowej, stanowiąca dwa lub więcej kolejnych szlaków nazywa się odcinkiem.
5. Odstępem nazywa się część toru
szlakowego między:
1) posterunkiem zapowiadawczym i
najbliższym posterunkiem odstępowym (bocznicowym) lub semaforem
odstępowym blokady samoczynnej;
2) dwoma kolejnymi posterunkami
odstępowymi (bocznicowymi);
3) posterunkiem odstępowym i
bocznicowym;
4) dwoma kolejnymi semaforami
odstępowymi blokady samoczynnej dla tego samego kierunku jazdy
po danym torze.
6. Tor łączący dwie linie kolejowe z pominięciem stacji węzłowej nazywa się łącznicą.
1. Posterunek ruchu służy do bezpiecznego,
regularnego i sprawnego prowadzenia ruchu kolejowego.
Posterunki ruchu dzielą się na posterunki następcze,
pomocnicze i osłonne.
2. Posterunek następczy reguluje następstwo pociągów, to jest pozwala na przejazd lub odjazd pociągu wówczas, gdy tor przyległego odstępu (szlaku) dla danego pociągu jest wolny. Posterunki następcze dzielą się na posterunki: zapowiadawcze, bocznicowe i odstępowe.
3. Posterunek zapowiadawczy -jest to
posterunek mający możność zmiany kolejności jazdy pociągów
wyprawianych na tor szlakowy przyległy do tego posterunku.
Do posterunków zapowiadawczych należą stacje i posterunki
odgałęźne.
4. Stacja jest to posterunek zapowiadawczy, w obrębie którego, oprócz toru głównego zasadniczego, znajduje się co najmniej jeden tor główny, a pociągi mogą rozpoczynać i kończyć jazdę, krzyżować się i wyprzedzać ,jak również zmieniać skład lub kierunek jazdy. Duże stacje mogą być podzielone na rejony stanowiące osobne posterunki zapowiadawcze. Stacja, na której układ torowy umożliwia jedynie krzyżowanie i wyprzedzanie pociągów, nazywa się mijanką.
5. Zależnie ad rodzaju przewozów
rozróżnia się stacje:
1) osobowe, przeznaczone do obsługi i
przewozu pasażerów, przesyłek bagażowych. ekspresowych i
pocztowych;
2) towarowe, przeznaczane do obsługi
przewozu przesyłek towarowych;
3) osobowo-towarowe przeznaczone do
obsługi przewozów w zakresie wymienionym w pkt. 1 i 2.
6. Zależnie od rodzaju pracy rozróżnia
się stacje:
1) rozrządowe - towarowe stacje
manewrowe przeznaczone zasadniczo do rozrządzania składów
pociągów towarowych przybyłych z własnego jak i obcych
obszarów ciążenia, oraz do zestawiania pociągów towarowych
do innych stacji rozrządowych i do stacji manewrowych rejonowych
własnego obszaru ciążenia;
2) manewrowe - stacje towarowe
wykonujące zadania w zakresie obsługi stacyjnych I liniowych
punktów ładunkowych znajdujących się w jej rejonie
ciążenia, a takie zadania związane z przyjmowaniem,
rozrządzaniem. zestawianiem i wyprawianiem pociągów
towarowych; do wykonania tych zadań stacja ma przydzieloną
odpowiednią ilość lokomotyw i drużyn manewrowych;
3) ładunkowe, przeznaczone do
dokonywania czynności ładunkowych w związku z nadaniem i
wydaniem przesyłek towarowych;
4) postojowe, przeznaczane do postoju,
czyszczenia, naprawy, zaopatrywania, wyposażenia i przerabiania
składów pociągów pasażerskich;
5) portowe. przeznaczone do kolejowej
obsługi portów morskich lub śródlądowych;
6) przeładunkowe, przeznaczone do
przeładunku przesyłek na kolejach o różnych szerokościach
torów.
7. Pod względem ruchu pociągów rozróżnia
się stacje:
1) krańcowe, tj. początkowe i
końcowe poszczególnych pociągów;
2) pośrednie, które znajdują się
pomiędzy stacjami krańcowymi
8. Pod względem połączenia ze sobą linii
kolejowych - stacje, na których łączą się szlaki z trzech
lub więcej kierunków, nazywają się stacjami węzłowymi.
Zespół posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych
znajdujących się na stacji węzłowej lub na sąsiadujących ze
sobą stacjach węzłowych i w pobliżu tej względnie tych
stacji, nazywamy węzłem kolejowym, w skrócie - węzłem.
Zależnie od potrzeby zakłady infrastruktury kolejowej ustalają
granice węzłów. Ustalenia te należy ująć w regulaminach
technicznych dotyczących posterunków ruchu.
9. Granicę pomiędzy szlakiem a posterunkiem
zapowiadawczym stanowi:
1) na liniach jednotorowych - semafor
wjazdowy tego posterunku;
2) na liniach dwutorowych i
wielotorowych - miejsce znajdowania się semafora wjazdowego i
linia prostopadła do osi torów, w miejscu ustawienia tego
semafora. Wyjątek stanowią przypadki, w których granica
między poszczególnymi torami szlakowymi a posterunkiem
zapowiadawczym jest różna, a mianowicie:
a) jeżeli tory szlakowe oddalone są od siebie
tak. że me można stwierdzié miejsca linii prostopadłej do osi
torów, w miejscu ustawienia semafora wjazdowego - wówczas
granicą między tym torem szlakowym, przy którym nie ma
semafora wjazdowego a posterunkiem zapowiadawczym jest miejsce
znajdujące się w tym torze od strony szlaku 100 m przed
najbliższym rozjazdem (skrzyżowaniem),
b) jeżeli w torze najbliższy rozjazd
(skrzyżowanie) znajduje się bliżej szlaku niż rozjazd
(skrzyżowanie) w sąsiednim torze osłaniany semaforem
wjazdowym, wówczas granicą między tym torem szlakowym, przy
którym me ma semafora wjazdowego a posterunkiem zapowiadawczym
jest miejsce znajdujące się w tym torze od strony szlaku 100
przed najbliższym rozjazdem (skrzyżowaniem),
c) jeżeli przy torze znajduje się odnoszące
się do tego toru urządzenie sygnałowe, za pomocą którego
podaje się zezwolenie na wjazd pociągu -wówczas granicą
między torem szlakowym a torem posterunku zapowiadawczego jest
miejsce znajdowania się tego urządzenia.
10. Posterunek odgałęźny urządzony jest
poza stacją:
1) w miejscu odgałęzienia linii lub
łącznicy;
2) przy przejściu ze szlaku
jednotorowego w dwutorowy i odwrotnie;
3) w miejscu połączenia torów
szlakowych.
Posterunek odgałęźny bierze udział w prowadzeniu ruchu
wszystkich pociągów kursujących na przyległych szlakach
(odstępach).
11. Posterunek bocznicowy jest to posterunek ruchu urządzony na szlaku przy odgałęzieniu bocznicy, który bierze udział w prowadzeniu ruchu wszystkich pociągów kursujących na przyległych odstępach i pociągów obsługujących bocznice. Przyjmowanie pociągów na bocznicç i wyprawianie ich z bocznicy odbywa się na zasadach ustalonych dla posterunków zapowiadawczych, a przepuszczanie innych pociągów - na zasadach ustalonych dla posterunków odstępowych. Udział posterunku bocznicowego w prowadzeniu ruchu w przypadkach szczególnych określa dyrekcja.
12. Posterunek odstępowy reguluje następstwo pociągów, to jest pozwala na przejazd (wjazd) pociągu w następny odstęp dopiero wtedy, gdy odstęp ten jest wolny. Posterunki odstępowe są albo obsługiwane albo samoczynne. Posterunki odstępowe obsługiwane na liniach z półsamoczynną blokadą liniową nazywają się posterunkami blokowymi, a na liniach z telefonicznym zapowiadaniem - posterunkami odstępowymi telefonicznymi. Na liniach z samoczynną blokadą liniową funkcje posterunków odstępowych spełniają samoczynne semafory odstępowe.
13. Posterunek pomocniczy jest urządzony na szlaku przy odgałęzieniu bocznicy tylko w celu umożliwienia wjazdu pociągu bocznicowego na bocznicę i zgłoszenia, ze tor szlakowy, po którym jechał pociąg jest wolny względnie wyjazdu pociągu z bocznicy. Posterunek pomocniczy nie jest wyposażony w semafory i bierze udział w zapowiadaniu tylko pociągów obsługujących bocznicę, przy której się znajduje.
14. Posterunek osłonny jest urządzony na szlaku dla osłony miejsca skrzyżowania w jednym poziomie dwóch linii kolejowych, linii kolejowej z linią tramwajową, splotu torów, mostu zwodzonego tub obrotowego. Posterunek ten nie bierze udziału w zapowiadaniu ruchu pociągów na szlaku (odstępie). Posterunek osłonny może być urządzony przy przejściu ze szlaku dwutorowego w jednotorowy tub z jednotorowego w dwutorowy, o ile nie zachodzi potrzeba urządzenia tam posterunku odgałęźnego lub odstępowego.
15. Do punktów ekspedycyjnych zalicza się: przystanki osobowe, ładownie I bocznice.
16. Przystanek osobowy jest miejscem na
szlaku, w którym rozkładowo zatrzymują się wyznaczone
pociągi, do wsiadania i wysiadania podróżnych.
Przystanek osobowy może być urządzony również na posterunku
odgałęźnym, bocznicowym, odstępowym, osłonnym lub na stacji
zamkniętej dla potrzeb technicznych.
17. Ładownia jest torem (torami) kolejowym, odgałęziającym się od toru szlakowego, przeznaczonym do podstawiania, do załadowania tub wyładowania wagonów towarowych i ich zabierania.
18. Bocznica jest to punkt handlowy przy odgałęzieniu toru na szlaku tub stacji, przeznaczony do użytku posiadacza bocznicy w celu obsługi przez transport kolejowy.
1. Posterunek techniczny przeznaczony jest do
wykonywania czynności ruchowych, a także do bezpośredniego
organizowania i nadzorowania tych czynności na stacji czynnej
dla potrzeb technicznych i na innych posterunkach ruchu.
Posterunki techniczne dzielą się na posterunki nastawcze i na
posterunki dyspozytorskie.
2. Posterunek nastawczy przeznaczony jest do
wykonywania przez uprawnionych pracowników lub samoczynnie przez
urządzenia, czynności związanych bezpośrednio z prowadzeniem
ruchu przy czym:
1) posterunek nastawczy wyposażony w
urządzenia nastawcze z funkcją zależności sygnałów na
sygnalizatorach od położenia zwrotnic oraz urządzenia blokowe
i łączności -jest nastawnią,
2) posterunek, którego urządzenia nie
mają funkcji, o której mowa w pkt. 1 -jest posterunkiem
zwrotniczowskim (zwrotniczego).
3. Pod względem przeznaczenia ruchowego rozróżnia się nastawnie dysponujące, wykonawcze i manewrowe.
4. Część obszaru stacji lub innego posterunku ruchu, na którym wszystkie urządzenia sterowania ruchem (urządzenia srk) obsługuje jedna nastawnia, nazywa się okręgiem nastawczym.
5. Nastawnia dysponująca jest to posterunek nastawczy, wyposażony w urządzenia dysponowania semaforami w obrębie całej stacji lub w przydzielonym okręgu.
6. Jeżeli na stacji jest urządzona tylko jedna nastawnia, to jest to nastawnia centralna. Nastawnia centralna oprócz wyposażenia w urządzenia nastawcze dla własnej stacji może posiadaé również urządzenia dysponowania semaforami na innych przydzielonych posterunkach ruchu.
7. Nastawnia wykonawcza jest to posterunek nastawczy, na którym obsługuje się urządzenia nastawcze i blokowe we własnym okręgu nastawczym i nastawia się sygnały na semaforach na polecenie dyżurnego ruchu.
8. Nastawnia manewrowa jest to posterunek nastawczy, na którym nastawia się zwrotnice i sygnały dla manewrów. Gdy nastawnia ta obsługuje zwrotnice przy górce rozrządowej, wówczas nazywa się ona nastawnią rozrządową.
9. Na stacjach mogą znajdować się w razie potrzeby posterunki. dyspozytorskie, do których zalicza się posterunki dyspozytorów zakładów, dyżurnych ruchu peronowych i manewrowych oraz starszych ustawiaczy. Zakres ich czynności okreś1ają osobne instrukcje i regulamin techniczny.
10. Granice posterunków technicznych powinny być określone w regulaminie technicznym.
11. Każdy posterunek ruchu, przystanek
osobowy i ładownia powinien posiadać swą nazwę, której napis
powinien być umieszczony na miejscu widocznym z pociągu (na
froncie budynku dworca, posterunku) i ewentualnie z obu stron
podjazdu pociągów.
Na stacjach i przystankach z dużym ruchem pociągów
pasażerskich napis ten należy umieścić również przy
peronach od strony podjazdu pociągów.
Każdy posterunek techniczny powinien być oznaczony ustalonymi
znakami.
Również posterunek dyżurnego ruchu peronowego i manewrowego
powinien być oznaczony odpowiednim napisem.
1. Każdy posterunek ruchu jest wyposażony w odpowiednie urządzenia potrzebne do wykonywania wymaganej pracy na tym posterunku przy zachowaniu bezpieczeństwa, regularności i sprawności ruchu. Do urządzeń tych należy układ torów i ich połączeń, urządzenia sterowania ruchem i łączności (srk), hamulce torowe, urządzeń a trakcyjne i wagonowe, urządzenia do wsiadania i wysiadania podróżnych, ładowania przesyłek. oświetlenia, informacji, zegary, up.
2. Urządzenia na posterunkach ruchu są obsługiwane przez uprawnionych i wyznaczonych pracowników tub działają samoczynnie pod wpływem oddziaływania pociągu tub taboru.
3. Tory kolejowe dzielą się na główne,
boczne i specjalnego przeznaczenia. Tory, po których odbywają
się jazdy pociągowe, nazywają się torami głównymi. Inne
tory są torami bocznymi tub torami specjalnego przeznaczenia.
Do torów bocznych zalicza się tory rozrządowe, ładunkowe,
postojowe, trakcyjne, warsztatowe magazynowe oraz inne tory
boczne, których przeznaczenie określone jest regulaminem
technicznym według dokonywanych na nich czynności. Do torów
specjalnego przeznaczenia należą tory i żeberka ochronne, tory
dojazdowe do bocznic, tory bocznicowe i tory ładowni.
Tory główne, znajdujące się w granicach stacji i będące
przedłużeniem torów szlakowych, nazywają się torami
głównymi zasadniczymi.
Tory główne stacyjne, nie będące przedłużeniem torów
szlakowych, nazywają się torami głównymi dodatkowymi.
Grupy torów przeznaczone:
- wyłącznie do wjazdu pociągów - zwą się grupami
przyjazdowymi;
- wyłącznie do odjazdu pociągów - zwą się grupami
odjazdowymi;
- do wjazdu i odjazdu pociągów - zwą się grupami przyjazdowo
- odjazdowymi;
-wyłącznie do rozrządzania pociągów - zwą się grupami
kierunkowymi.
Tor przeznaczony do ominięcia grupy torów lub odcinka toru jest
łącznicą miejscową.
4. Tory na szlakach i na stacjach określa
się według następujących zasad:
1) tory szlakowe i stacyjne
oznacza się liczbami, które w mowie wyraża się:
a)odnośnie torów szlakowych - liczbami
zwykłymi (jeden, dwa itd.),
b) odnośnie torów stacyjnych - liczbami
porządkowymi (pierwszy, drugi itd.),
2) na szlaku dwutorowym tor
prawy, patrząc od początku linii ku jej końcowi, jest torem nr
1 (jeden), a tor lewy - torem nr 2 (dwa);
3) numerację torów na
szlakach wielotorowych ustala Zarząd PKP S.A. (Dyrekcja
Infrastruktury Kolejowej),
4) torem nr 1 (pierwszym)
na stacji jest tor główny zasadniczy będący przedłużeniem:
a) na liniach jednotorowych - toru szlakowego,
położonego bliżej początku linii,
b) na liniach dwutorowych i wielotorowych - toru
szlakowego nr 1 (jeden).
Na stacjach węzłowych do oznaczenia toru nr 1 (pierwszego)
miarodajną jest linia kolejowa wyższego rzędu, a przy
równorzędności linia ustalona przez komisję opracowującą
regulamin techniczny;
5) tory stacyjne znajdujące
się po prawej stronie toru głównego zasadniczego nr 1
(pierwszego) patrząc od początku linii ku jej końcowi,
otrzymują kolejną numerację nieparzystą, a tory stacyjne
znajdujące się po lewej stronie toru głównego zasadniczego nr
1 (pierwszego) otrzymują kolejną numerację parzystą;
6) jeśli tory główne
stacyjne podzielone są rozjazdami na części, a urządzenia
sterowania ruchem umożliwiają przyjmowanie pociągów na
poszczególne części toru, to każda z tych części należy
uważać za oddzielny tor i odpowiednio ją określić (np.
dodając po numerze toru literę odmienną dla każdej części
toru);
7) grupy torów oznacza się
literami tub w sposób ustalony w regulaminie technicznym; dla
każdej grupy przeznacza się osobną dziesiątkę lub setkę
cyfr; tory poszczególnych grup torów oznacza się według zasad
ustalonych w pkt.5 albo numerami kolejnymi.
5. Rozjazdy powinny być ponumerowane kolejnymi liczbami, zgodnie z kierunkiem kilometrowania linii. Przy istnieniu grup torów na poszczególnych stacjach może być stosowana numeracja rozjazdów odpowiednia do grup torów.
6. Dla zwrotnic i wykolejnic ustala się
położenie zasadnicze według wskazówek zawartych w wytycznych.
Położenie zasadnicze zwrotnic i wykolejnic podaje się w
regulaminie technicznym.
Zwrotnice i wykolejnice powinny być ustawione w położeniu
zasadniczym, jeżeli me zachodzi potrzeba przestawienia ich dla
przygotowania drogi przebiegu.
7. Wykolejnice i zwrotnice wyposażone w latarnie powinny być oświetlone w czasie i w przypadkach wskazanych w regulaminie technicznym.
8. Zwrotnice z ześrodkowanym nastawianiem, przez które odbywają się jazdy tylko na przebiegi zorganizowane lub zamknięte drążkiem przebiegowym, zwrotnice w torach bocznych, mało używane oraz zwrotnice w torach głównych na szlaku mogą nie mieć latarni zwrotnicowych.
9. Dla sprawdzenia stanu rozjazdów dokonuje się ich oględzin w sposób i w zakresie ustalonym w osobnych instrukcjach. Do kogo należy obowiązek dokonywania oględzin rozjazdów i w jakim czasie należy dokonywać tych oględzin, wskazuje regulamin techniczny.
10. W razie zauważenia nieprawidłowego działania zwrotnicy lub uszkodzenia rozjazdu, należy o tym powiadomić pracownika wyznaczonego do obsługi zwrotnicy, który zgłasza to dyżurnemu ruchu dysponującemu i wpisuje uszkodzenie do dziennika oględzin rozjazdów. W przypadku, gdy uszkodzenie rozjazdu zagraża bezpieczeństwu ruchu, pracownik obsługujący, wstrzymuje ruch przez ten rozjazd i osłania go sygnałami "Stój" lub ustawia zwrotnice w położenie uniemożliwiające jazdę na uszkodzony rozjazd. Przywrócenie ruchu po uszkodzonym rozjeździe może nastąpić dopiero po wpisaniu do dziennika oględzin rozjazdów przez uprawnionego pracownika faktu usunięcia uszkodzenia oraz po przekonaniu się, że zwrotnica działa prawidłowo.
11. Oświetlenie poszczególnych pomieszczeń i miejsc na terenie kolejowym powinno być zgodne z obowiązującymi normami i zapewniać jak najlepsze warunki pracy, przy równoczesnym zachowaniu bezpieczeństwa ruchu i pracy, bezpieczeństwa podróżnych, ochrony przesyłek i mienia kolejowego.
12. Oświetlenie nie powinno powodować oślepienia oraz wpływać ujemnie na widoczność sygnałów.
13. Oświetlenie wewnętrzne nastawni i posterunków nie powinno pogarszać widoczności okręgu z nastawni lub posterunku.
14. Na terenie lub taborze kolejowym oraz w pobliżu torów kolejowych nie należy instalować świateł kolorów stosowanych w sygnalizacji kolejowej, mogących powodować zniekształcenie obrazów istniejących sygnałów lub pomyłki.
15. W pomieszczeniach pracowników związanych z ruchem, a w razie potrzeby również na peronach, w pomieszczeniach dla podróżnych oraz w grupach torów na stacjach rozrządowych i ładunkowych powinny znajdować się zegary, regulowane codziennie o godzinie dwunastej na podstawie podawanego sygnału czasu. Pociągi należy wyprawiać według czasu wskazywanego przez te zegary. Tarcze zegarów wskazujących niewłaściwy czas powinny być zasłonięte lub unieważnione ukośnym krzyżem.
16. Tory i inne urządzenia kolejowe powinny
być utrzymywane wstanie zapewniającym sprawność, ciągłość
i bezpieczeństwo ruchu.
Zasady utrzymania i organizacji robót związanych z utrzymaniem,
remontem i budową tych urządzeń zawierają oddzielne przepisy
i instrukcje.
W razie potrzeby powinien być opracowany tymczasowy regulamin
prowadzenia ruchu w czasie tych robót. Szczegółowe
postanowienia w sprawie opracowania tego regulaminu zawiera
instrukcja o sporządzaniu regulaminów technicznych.
1. Kolejowe pojazdy szynowe dzielą się na tabor kolejowy (w niniejszej instrukcji w skrócie zwany "tabor") oraz na pojazdy pomocnicze.
2. Tabor dzielimy na zwykły i specjalny.
Tabor zwykły stanowią pojazdy szynowe, przystosowane do
kursowania w pociągach na ogólnych warunkach i przeznaczone do
przewożenia osób i przesyłek.
Do taboru zwykłego należą pojazdy trakcyjne i tabor wagonowy.
Pojedynczymi pojazdami trakcyjnymi są:
- lokomotywy: parowe, elektryczne (jedno i dwuczłonowe),
spalinowe i akumulatorowe, w tym i parowe bezpaleniskowe;
- zespoły trakcyjne: elektryczne i spalinowe, składające się
z członów -wagonów,
- samodzielne wagony silnikowe elektryczne;
- wagony spalinowe;
- spalinowe autobusy szynowe.
Do taboru wagonowego należą wagony osobowe i towarowe.
Tabor specjalny stanowią pojazdy, których budowa zezwala na
kursowanie samodzielne lub w pociągach pod pewnymi warunkami,
jak: miejsce ustawienia i prędkość jazdy, a które
przeznaczone są do prac budowlano-remontowych, ratunkowych i
innych. Są to samobieżne zestawy do utrzymania i napraw
nawierzchni i sieci trakcyjnej, dźwigi, zestawy, pługi
odśnieżne, itp. Maszyny torowe z własnym napędem i
urządzeniami umożliwiającymi jazdę w składzie pociągu z
prędkością ponad 60 km/h oraz sprzęgalne z taborem wózki
motorowe jadące luzem lub w połączeniu uważa się również
za tabor specjalny. Maksymalna prędkość tego taboru i miejsce
jego umieszczenia w składzie pociągu powinny być wskazane na
jego bocznych ścianach.
3. Do pojazdów pomocniczych należą pojazdy, których budowa nie zezwala na włączanie do składu pociągu. Są to: maszyny budowlane na kołach, ciągniki, drezyny, rowery i wózki robocze.
1. Każdy posterunek obsługiwany powinien być obsadzony przez pracowników posiadających kwalifikacje wymagane przepisami. Postanowienia instrukcji R-l pracownicy ci powinni znać w zakresie potrzebnym do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
2. Postanowienia instrukcji R-1 w zakresie
potrzebnym do wykonywania czynności obowiązują w
szczególności:
1) kierowników jednostek organizacyjnych
PKP S.A. i ich zastępców;
2) starszych kontrolerów,
kontrolerów, inspektorów, starszych instruktorów,
instruktorów, starszych dyspozytorów i dyspozytorów;
3) dyżurnych ruchu,
nastawniczych, zwrotniczych;
4) pracowników drużyn
pociągowych i manewrowych oraz kierowców pojazdów
pomocniczych;
5) robotników zatrudnionych przy
oświetlaniu, oczyszczaniu urządzeń i prowadzeniu wózków
nieszynowych na terenie kolejowym;
6) pracowników
związanych z oględzinami technicznymi, utrzymaniem i
wyposażeniem taboru i urządzeń, dokonywaniem próby hamulca,
odprawą wagonów, obsługą ekspedycyjną oraz zachowaniem
porządku publicznego na terenach kolejowych;
7) pracowników
wykonujących samodzielnie prace w urządzeniach torowych,
sterowania ruchem i łączności i innych urządzeń kolejowych
oraz pracowników nadzorujących lub kierujących wykonywaniem
tych robót;
8) dróżników
przejazdowych oraz pracowników dokonujących obchodów torów;
9) pracowników biurowych
związanych z techniką ruchu.
3. Pracownicy wymienieni w ust. 2 powinni znać i przestrzegać dotyczących ich postanowień również innych przepisów, instrukcji i zarządzeń oraz regulaminu technicznego.
3a. Przybyłemu na posterunek (teren pracy) przełożonemu lub organowi kontrolnemu, pracownik pełniący dyżur (kierujący zespołem) ma obowiązek złożyć ustny meldunek, zawierający skrót przebiegu dyżuru.
4. Pracownicy wszystkich kolejowych jednostek organizacyjnych (sekcji) obowiązani są współpracować z personelem sekcji eksploatacji, aby ruch pociągów odbywał się zgodnie z postanowieniami instrukcji R-1, przy czym pracownicy sekcji eksploatacji, kierujący ruchem na swych odcinkach pracy, są koordynatorami tej współpracy i mogą wydawać pracownikom innych jednostek (sekcji) polecenia dotyczące wykonywania postanowień zawartych w tej instrukcji.
5. Pracownicy kolejowi powinni stale pamiętać, że życie i zdrowie podróżnych, innych pracowników oraz ich osobiste zależy przede wszystkim od ścisłego przestrzegania obowiązujących przepisów i instrukcji i nawet nieznaczne uchybienie w stosunku do przepisowego wykonania lub zaniechanie wykonania czynności mogą być powodem zagrożenia bezpieczeństwa ruchu.
6. Wszystkie obowiązki należy wypełniać sumiennie w sposób zapewniający bezpieczeństwo ruchu i pracy, przy jednoczesnym zachowaniu należytej sprawności wykonania wymaganych czynności.
7. Zapewnienie bezpieczeństwa ruchu powinno mieć pierwszeństwo przed wykonaniem innych czynności, przydzielonych pracownikowi.
8. Pracownicy których praca związana jest z ruchem pociągów, powinni w czasie pracy korzystać z zegara wskazującego dokładny czas.
9. Pracownik wywołany telefonicznie powinien
zgłosić się podając swój posterunek i stanowisko oraz
nazwisko, co następnie podaje również pracownik wywołujący.
Tak dający, jak i otrzymujący telefoniczne polecenie,
zawiadomienie, zgłoszenie lub pozwolenie, powinien upewnić
się, czy rozmawia z właściwym pracownikiem.
10. Rozmowy te powinny być o ile możności
krótkie, a treść ich nie może nasuwać żadnych
wątpliwości. Treść otrzymanego telefonogramu zapowiadawczego
oraz treść otrzymanego polecenia należy powtórzyć. Jeżeli
polecenie wydano przez głośnik i nie ma możliwości
powtórzenia polecenia przez odbierającego, polecenie należy
wypowiedzieć drugi raz, poprzedzając je słowem
"powtarzam".
Odpowiedź na zapytanie powinna zawierać wszystkie istotne dane.
Każdą rozmowę przeprowadzoną za pomocą środków
technicznych, a dotyczącą ruchu, wszystkie osoby
przeprowadzające rozmowę powinny zakończyć słowem
"koniec", wypowiedzianym do mikrofonu przed
wyłączeniem urządzenia lub zaprzestaniem rozmowy. Treść
rozmów mających znaczenie dla bezpieczeństwa ruchu należy
zapisywać we właściwej dokumentacji techniczno-ruchowej, a gdy
treść rozmów nie jest bezpośrednio związana z tą
dokumentacją -w dzienniku telefonicznym R 138.
11. Zapisów odręcznych w dziennikach,
książkach i innych dokumentach należy dokonywać w sposób
czytelny atramentem lub długopisem.
Nie wolno zapisów poprawiać, wycierać, wywabiać ani
zalepiać. W razie pomyłki należy zapis przekreślić tak, aby
możliwe było odczytanie go, a obok należy zrobić nowy zapis i
potwierdzić go podpisem z ewentualnym omówieniem.
12. Niektóre druki (dzienniki, książki, itp.) wskazane w przepisach lub instrukcjach, powinny być przesznurowane i opieczętowane, a ilość stron po sprawdzeniu powinien poświadczyć przełożony przed wydaniem druku na posterunek.
13. W razie potrzeby zabrania z posterunku niezakończonej dokumentacji (dziennika, książki, rozkazu szczególnego itp.), przełożony powinien przed zabraniem druku niezakończonego dostarczyć na ten posterunek nowy druk.
14. Całkowicie wykorzystane druki należy
przechowywać zgodnie z odnośnymi przepisami.
Druki rozpoczęte w starym roku kalendarzowym, a zakończone w
nowym roku kalendarzowym, należy przechowywać z drukami
wypełnionymi w całości w nowym roku kalendarzowym.
1. Naczelnicy sekcji organizują pracę na
terenie sekcji i na przydzielonych posterunkach ruchu i punktach
ekspedcyjnych.
Naczelnicy ci czuwają nad tym, aby podlegli pracownicy zapoznani
byli z prawidłowym i sprawnym wykonywaniem swoich obowiązków
pracowniczych oraz przestrzegali ściśle postanowień
obowiązujących przepisów, instrukcji, regulaminów i
zarządzeń.
Gdy zachodzi potrzeba, a zwłaszcza w czasie wzmożonego ruchu,
przeszkód i zakłóceń ruchowych oraz niekorzystnych warunków
atmosferycznych, naczelnicy sekcji powinni nadzorować pracę
również poza godzinami urzędowymi.
Szczegółowe określenie zadań i obowiązków naczelników
sekcji zawiera regulamin organizacyjny właściwego zakładu
(sekcji).
2. Zadania i obowiązki dyspozytora liniowego
i zakładowego określa instrukcja dla dyspozytorów oraz
regulamin dyspozytury.
Przez użyte w niniejszej instrukcji określenie "dyspozytor
liniowy" należy rozumieć dyspozytora w Dyspozyturze
Liniowej i w Ekspozyturach Głównej Dyspozytury Infrastruktury
Kolejowej, którego zadaniem jest nadzór nad realizacją
rozkładu na wyznaczonym obszarze działania.
Przez określenie "dyspozytor właściwego zakładu"
należy rozumieć pracownika bieżącego nadzoru regulującego
operatywnie całokształt pracy eksploatacyjnej na obszarze
działania właściwego zakładu PKP S.A..
3. Zakres czynności dyżurnych ruchu wskazany jest w ust. 4-9. Przez wyrażenie "dyżurny ruchu" rozumie się pracownika pełniącego obowiązki przewidziane dla dyżurnego ruchu danego rodzaju posterunku następczego. Jeżeli na stacji oprócz dyżurnego ruchu dysponującego wyznaczony jest również dyżurny ruchu pomocniczy lub peronowy albo manewrowy, wówczas każdy z nich jest dyżurnym ruchu w zakresie przewidzianych dla niego czynności.
4. Dyżurny ruchu dysponujący prowadzi ruch na posterunku zapowiadawczym i na przyległych szlakach względnie odstępach w ścisłym porozumieniu z dyżurnymi ruchu sąsiednich posterunków następczych. Poza tym na stacjach z nastawnią centralną dyżurny ruchu dysponujący prowadzi ruch również na przydzielonych posterunkach ruchu, szlakach i odstępach. Gdy dyżurny ruchu dysponujący nie jest w stanie lub z innych powodów nie jest wskazane wykonywanie przez niego wszystkich czynności związanych z prowadzeniem ruchu, część tych czynności przydzielona jest dyżurnym ruchu pomocniczym, peronowym, manewrowym.
5. Dyżurnemu ruchu pomocniczemu mogą być
przydzielone następujące czynności:
1) zapowiadanie pociągów na szlakach
(odstępach) i prowadzenie dzienników ruchu, albo wydawanie
poleceń przygotowania dróg przebiegu i prowadzenie książki
przebiegów;
2) obsługa urządzeń w
zakresie wynikającym z czynności związanych z prowadzeniem
ruchu;
3) powiadamianie dróżników
przejazdowych o odjeździe pociągów i o innych
okolicznościach.
6. Dyżurnemu ruchu peronowemu mogą być
przydzielone następujące czynności:
1) nadzór nad przygotowaniem
pociągu do wyprawienia;
2) wydawanie ostrzeżeń;
3) wydawanie, na polecenie
dyżurnego ruchu dysponującego, rozkazów szczególnych,
pozwoleń, itp.;
4) sprawdzanie i
zgłaszanie w ustalony sposób, czy tor dla wjazdu, wyjazdu lub
przejazdu pociągu jest wolny i czy droga przebiegu w jego
okręgu jest przygotowana;
5) obserwacja wjazdu,
wyjazdu lub przejazdu pociągów i podawanie wymaganych
sygnałów;
6) zgłaszanie wjazdu
pociągów z końcowym sygnałem;
7) organizowanie i
nadzorowanie manewrów w przydzielonym rejonie.
7. Dyżurnemu ruchu manewrowemu mogą być
przekazane następujące czynności:
1) organizowanie i
nadzorowanie pracy manewrowej związanej z rozrządem,
zestawianiem i przerabianiem składów oraz obsługą punktów
ładunkowych;
2) inne wymienione w ust.
6 pkt. 1 do 5.
8. Jeżeli nadzór nad sprawowaniem niżej
podanych czynności nie został przekazany innym pracownikom,
wówczas dyżurni ruchu stosownie do podziału czynności
czuwają również nad tym, aby:
1) wydawane polecenia i
zgłoszenia były jasne i wykonywane we właściwym czasie i we
właściwy sposób;
2) pracownicy biorący udział
w zestawianiu i przygotowaniu pociągu znajdowali się w
wyznaczonych miejscach w ilości oraz w stanie zapewniającym
wykonanie pracy;
3) lokomotywy
przygotowane do pracy znajdowały się w wyznaczonych miejscach;
4) pociągi przygotowane były
do odjazdu we właściwym czasie oraz aby wymagana próba
hamulców została wykonana;
5) przestrzegane były
przepisy o czystości, oświetlaniu, ogrzewaniu, zestawianiu
pociągów i otablicowaniu wagonów oraz aby dokonane były
wymagane oględziny techniczne pociągów;
6) na pociągach
znajdowały się wymagane sygnały;
7) droga przebiegu była wolna
i przygotowana we właściwym czasie;
8) sygnały podawane były
wyraźnie i przepisowo, a sygnały słuchowe ograniczone do
niezbędnych potrzeb;
9) pociągi zatrzymywały się
na wyznaczonych miejscach;
10) zapewnione było
bezpieczne wsiadanie i wysiadanie podróżnych;
11) wózki bagażowe, pocztowe
i pojemniki kołowe nie przejeżdżały przez tory bezpośrednio
przed pociągiem, jeździły ostrożnie po peronach, możliwie
przed wsiadaniem i wysiadaniem podróżnych, znajdowały się we
właściwym miejscu przed wjazdem pociągu oraz aby były
zabezpieczone w odpowiedniej odległości od toru przed
niezamierzonym uruchomieniem;
12) poczekalnie, okienka
kasowe i przejścia na perony były otwierane w wyznaczonym
czasie;
13) podjazdy, przejścia,
tunele i perony były w porę oświetlone;
14) obsługiwane były w porę
i właściwie urządzenia do informowania podróżnych,
znajdujące się w poczekalniach, na peronach itd.;
15) wsiadanie i wysiadanie
podróżnych oraz załadunek i wyładunek bagażu odbywały się
sprawnie;
16) zostały przygotowane i
nadane lub odebrane we właściwym czasie analizy pociągowe,
wiadomości o opóźnieniach, oczekującej pracy przy pociągu
itp.;
17) obsługa stojących na
stacji lokomotyw parowych i wagonów ogrzewczych nie zalewała
woda urządzeń stacyjnych, nie oczyszczała palenisk w miejscach
niedozwolonych, nie zadymiała stacji oraz nie dopuszczała do
zrywania zaworów bezpieczeństwa przy peronach krytych i w
pobliżu pomieszczeń mieszkalnych i biurowych;
18) przejścia i przejazdy
przez tory nie były zastawiane dłużej niż to jest potrzebne;
19) znajdujący się na torach
tabor zabezpieczony został przed zbiegnięciem;
20) zegary stacyjne
wskazywały dokładny czas oraz aby tarcze zegarowe zostały
zasłonięte lub unieważnione w przypadku fałszywych wskazań
tych zegarów;
21) pracownicy powiadamiani
byli o zmianach ustalonego porządku pracy na stacji.
9. Dyżurny ruchu zatrudniony na posterunku odstępowytn przepuszcza pociągi na przedni odstęp, gdy odstęp ten jest wolny, oraz wykonuje inne czynności związane z prowadzeniem ruchu na tym posterunku.
10. Pracownik posterunku osłonnego osłania miejsce niebezpieczne i przepuszcza przez to miejsce pociągi. Posterunek osłonny powinien być obsadzony przez pracownika o kwalifikacjach nastawniczego. W razie potrzeby Dyrektor Zakładu Infrastruktury Kolejowej zarządza, aby posterunek osłonny obsadzony był przez dyżurnego ruchu.
11. Nastawniczy obsługuje i utrzymuje w czystości urządzenia sterowania ruchem i łączności, znajdujące się w nastawni.
12. Jeżeli w nastawni pełni czynności równocześnie kilku nastawniczych, wówczas jeden z nich pełni obowiązki starszego nastawniczego. Starszy nastawniczy, oprócz wykonywania obowiązków nastawczego w przydzielonym mu zakresie koordynuje pracę pozostałych nastawniczych. W regulaminie technicznym należy ustalić ścisły podział czynności każdego z nastawniczych i starszego nastawniczego. Ilekroć w instrukcji jest mowa o nastawniczym, należy rozumieć również starszego nastawniczego.
13. Zwrotniczy obsługuje, oświetla i utrzymuje w czystości zwrotnice i wykolejnice nastawiane ręcznie na miejscu w przydzielonym mu okręgu nastawczym.
14. Starszy zwrotniczy koordynuje i nadzoruje
pracę przydzielonych mu posterunków zwrotniczych oraz
obsługuje urządzenia znajdujące się na wyznaczonym mu
posterunku (tablica kontrolna kluczowa, telefon itp.).
Jeśli w okręgu starszego zwrotniczego nie ma zwrotniczego,
starszy zwrotniczy nastawia zwrotnice osobiście.
15. Pracownicy wymienieni w ust. 3-14 wykonują również inne czynności wskazane w regulaminie technicznym. Pracownikowi zatrudnionemu na posterunku przy czynnościach przewidzianych instrukcją R-1. które nie wypełniają mu całkowicie ustawowego czasu pracy, dyrektor właściwego zakładu może przydzielić inne czynności, jeżeli nie będzie to wpływać ujemnie na terminowość i dokładność wykonania czynności związanych z bezpieczeństwem i sprawnością ruchu.
16. Szczegółowy podział czynności dyżurnych ruchu i innych pracowników biorących udział w prowadzeniu ruchu zawiera regulamin techniczny.
1. Dla każdego miejsca pełnienia czynności i posterunku, na których praca związana jest z ruchem pociągów, należy ustalić czasy zmiany pracowników pełniących dyżur i należy podać je w regulaminach technicznych.
2. Zgłaszanie się do pracy w stanie
nietrzeźwym, pełnienie dyżuru w tym stanie, jak również
używanie napojów alkoholowych w czasie pracy jest zabronione.
Zabrania się dopuszczania pracowników nietrzeźwych do
pełnienia czynności związanych z ruchem lub przekazywania im
dyżuru.
3. Pracownikowi pełniącemu czynności związanych z ruchem me wolno opuścić miejsca pracy przed przekazaniem dyżuru i przed objęciem dyżuru przez następcę.
4. Przekazanie i objęcie dyżuru nieprzerwanego (na posterunku stale czynnym) odbywa się osobiście ustnie i pisemnie albo tylko ustnie.
5. W zakresie potrzebnym dla danego
posterunku przekazujący powinien poinformować obejmującego:
1) o wszelkich odchyleniach od
rozkładu jazdy pociągów, a w szczególności o kursowaniu
pociągów niestałych, odwołaniu pociągów stałych,
opóźnieniach i wcześniejszym odjeździe pociągów, zmianie
toru wjazdowego, o zarządzeniu nieprzewidzianego postoju
pociągu lub zniesieniu rozkładowego postoju pociągu;
2) o stanie zajętości i
zamknięciu torów stacyjnych i szlakowych;
3) o stanie urządzeń
sterowania ruchem (uszkodzenia, stan plomb, zamknięć,
liczników, itp.), czy wprowadzono obostrzenia w sposobie
prowadzenia ruchu, o stanie sieci trakcyjnej i zasilania oraz o
stanie urządzeń łączności;
4) o robotach przy tych
urządzeniach i o robotach drogowych, mających wpływ na sposób
prowadzenia ruchu lub wymagających szczególnej ostrożności;
5) o obowiązujących
ostrzeżeniach i o kursowaniu pojazdów pomocniczych;
6) o sytuacji w pracy
manewrowej;
7) o zaległej pracy i o
wydanych względnie otrzymanych poleceniach, których jeszcze nie
wykonano;
8) o wszelkich wydarzeniach i
okolicznościach mających wpływ na bezpieczeństwo i
sprawność ruchu.
Obejmujący dyżur powinien zapoznać się dokładnie z tymi
sprawami, obejrzeć urządzenia i zbadać zapisy, a w razie
potrzeby zażądać dodatkowych wyjaśnień.
Obejmującemu dyżur należy przekazać regulamin techniczny,
aktualnie prowadzone dzienniki, książki i inne druki,
służbowe rozkłady jazdy z dodatkami, przepisy i instrukcje,
przybory sygnałowe i inwentarz oraz pisma i telegramy, których
treść jest nadal ważna.
6. Dokładny czas przekazania i objęcia
dyżuru należy zanotować we wszystkich dziennikach ruchu i w
książce przebiegów; a na posterunkach, które nie prowadzą
żadnego z tych druków, w dzienniku telefonicznym. Zapis ten
powinni potwierdzić podpisem tak pracownik przekazujący, jaki
przyjmujący dyżur.
Oprócz tych zapisów - w książce przebiegów, a gdzie jej nie
ma, w dzienniku telefonicznym, należy zanotować krótko sprawy
aktualne w chwili przekazywania dyżuru, a mianowicie:
1) sprawy wymienione w ust. 5;
2) ewentualny brak
podręczników, przyborów sygnałowych lub innych przedmiotów,
które powinny być przekazane obejmującemu dyżur.
Zamiast wymieniania obowiązujących ostrzeżeń należy wskazać
te książki ostrzeżeń, w których znajdują się zapisy o
aktualnie obowiązujących ostrzeżeniach. Również wskazać
okoliczności wymienione w §76 ust. 37.
W razie potrzeby można przewidzieć w regulaminie technicznym
pisemne przekazywanie i obejmowanie dyżuru w osobnej książce.
7. Na posterunkach, na których przekazywanie i obejmowanie dyżuru odbywa się ustnie i pisemnie, do czasu całkowitego ukończenia przekazywania i objęcia dyżuru i potwierdzenia tego podpisami, pracownikowi obejmującemu dyżur nie wolno wykonywać żadnych czynności związanych z prowadzeniem ruchu, a po złożeniu podpisów przez przekazującego i obejmującego czynności tych nie wolno wykonywać pracownikowi, który przekazał dyżur. Wyjątek stanowi konieczność zapobiegnięcia nagle grożącemu niebezpieczeństwu.
8. Na posterunkach czynnych okresowo w ciągu
doby, przekazywanie dyżuru przed przerwą i obejmowanie dyżuru
po przerwie odbywa się tylko pisemnie.
Przekazuje się wówczas wszystkie informacje wymienione w ust.
5. Książkę zawierającą pisemne przekazanie dyżuru oraz inne
książki ruchowe, regulamin techniczny, aktualne pisma i
telegramy należy pozostawiać w ustalonym miejscu.
Postanowienia w sprawie czasu przekazywania i obejmowania dyżuru
oraz sposobu postępowania związanego z przerwą dyżuru
(wykonywania czynności) zawiera regulamin techniczny.
1. Pociągiem nazywa się skład pociągu (§
23 ust. 1) sprzęgnięty z czynnym pojazdem trakcyjnym lub pojazd
trakcyjny - osygnalizowany i przygotowany do drogi albo
znajdujący się w drodze.
Jadące luzem pojazdy trakcyjne oraz niektóre jednostki taboru
specjalnego kursują jako pociągi.
Ciężkie pojazdy pomocnicze kursują na zasadach ustalonych dla
pociągów.
2. Pod względem kursowania pociągi dzielą
się na:
1) pociągi stałe, tj.
przewidziane w służbowym rozkładzie jazdy i kursujące
codziennie lub w dni ustalone w rozkładzie jazdy;
2) pociągi niestale, do
których należą:
a) pociągi dodatkowe, tj. przewidziane w rozkładzie
jazdy, lecz uruchamiane tylko w razie potrzeby; pociąg
kursujący tytko w dni ustalone w rozkładzie jazdy, w razie
uruchomienia go w dniach nie ustalonych w rozkładzie jazdy,
należy w tych dniach uważać za pociąg dodatkowy,
b) pociągi nadzwyczajne, tj. nie przewidziane w
służbowym rozkładzie jazdy, a uruchamiane w razie potrzeby
według rozkładu jazdy specjalnie dla nich opracowanego lub bez
szczegółowego rozkładu jazdy (§ 50).
3. Pod względem rodzaju przewozów pociągi dzielą się na: pasażerskie, mieszane, towarowe i służbowe.
4. Pociągi pasażerskie dzielą się na:
1) kwalifikowane:
a) EuroCity.
b) EuroNight.
c) InterCity,
d) Ekspresowe,
2) międzywojewódzkie - kursujące w
relacji pomiędzy województwami:
a) pospieszne.
b) osobowe,
c) nocne - wyłącznie z miejscami sypialnymi i
do leżenia.
3) regionalne - kursujące w granicach
jednego województwa lub realizujące połączenia z sąsiednimi
województwami:
a) pospieszne.
b) osobowe,
c) podmiejskie,
d) miejskie.
5. Pociągi mieszane należą do kategorii pociągów pasażerskich lub towarowych, zależnie od tego czy służą przeważnie do przewozu osób (osobowo-towarowe), czy przeważnie do przewozu towarów (towarowo-osobowe).
6. Pociągi towarowe dzielą się na:
1) towarowo-osobowe;
2) systemowe europejskie i
krajowe;
3) pozostałe międzynarodowe;
4) do przewozów zwartych;
5) pośpieszne:
a) wielogrupowe,
b) jednogrupowe,
6) niemasowe:
a) wielogrupowe,
b) jednogrupowe,
7) liniowe:
a) wielogrupowe,
b) jednogrupowe,
8) zdawcze rejonowe;
9) zdawcze manewrowe;
10)zdawcze bocznicowe.
7. Do pociągów służbowych należą pociągi ratunkowe, gospodarcze i robocze (w tym pogotowia techniczne, jak sieciowe itp.), samobieżne zestawy remontowe, próbne, doświadczalne, inspekcyjne, lokomotywowe, przewożące pracowników kolejowych, próżne składy pasażerskie lub wagony do naprawy, pojazdy trakcyjne luzem itp.
8. Pociągi przewożące materiały budowlane
itp. lub składy specjalistyczne określa się jako pociągi:
1) gospodarcze - od miejsca
składowania materiałów względnie postoju składu pociągu do
ostatniej stacji przed szlakiem lub szlakami, gdzie pociągi te
mają pracować;
2) robocze - na szlaku lub
szlakach pomiędzy dwiema sąsiednimi stacjami, gdzie użyte
będą do wykonania pracy (remontowej, montażowej,
wyładunkowej, itp.).
9. Za lokomotywę luzem należy uważać jedną lokomotywę lub więcej sprzęgniętych ze sobą lokomotyw czynnych, nie przegrodzonych wagonami (§ 26 ust. l2), jak również lokomotywę, do której dodano najwyżej cztery wagony towarowe lub cztery próżne wagony osobowe lub jeden próżny elektryczny zespół trakcyjny.
10. Jeżeli dla określenia celu (jak np. rejestracja pracy) potrzebny jest inny podział pociągów niż zawarty w ust. 3-9, należy go podać w odpowiedniej instrukcji lub zarządzeniu.
1. Ruch pociągów odbywa się według planu, którym jest rozkład jazdy.
2. Rozkłady jazdy wydaje się do użytku
wewnętrznego kolei i do użytku publicznego. Rozkłady jazdy do
użytku pracowników przedsiębiorstwa PKP S.A. wydaje się w
formie:
1) wykresów ruchu pociągów;
2) zeszytów służbowego
rozkładu jazdy;
3) dodatków do służbowego
rozkładu jazdy.
Rozkład jazdy pociągów PKP S.A. do użytku publicznego wydaje
się w formie:
1) ściennego rozkładu jazdy
pociągów pasażerskich (plakatów);
2) książkowego rozkładu
jazdy pociągów pasażerskich obejmującego całą sieć lub jej
część (sieciowy i rejonowe);
3) ściennego rozkładu jazdy
pociągów towarowych przeznaczonych do przyśpieszonego przewozu
przesyłek;
4) stacyjnych tablic odjazdu i
przyjazdu pociągów pasażerskich.
3. W razie potrzeby mogą być wydawane inne, pomocnicze wydawnictwa rozkładu jazdy pociągów do użytku wewnętrznego kolei bądź do użytku publicznego.
4. W ściennym rozkładzie jazdy pociągów pasażerskich, przed wywieszeniem go do użytku publicznego, należy podkreślić linią ciągłą koloru czerwonego nazwę stacji (przystanku) oraz czasy przyjazdu i odjazdu pociągów.
5. Pracownicy, których czynności związane są z ruchem pociągów, powinni posiadać w czasie pełnienia dyżuru aktualny rozkład jazdy albo mieć możność korzystania z rozkładu lub wyciągu z tego rozkładu,
6. Na każdym posterunku technicznym powinien
znajdować się wyciąg ze służbowego rozkładu jazdy. W
wyciągu tym należy wpisać wszystkie rozkładowe pociągi w
porządku chronologicznym, przy czym odnośnie pociągów
przyjeżdżających o kolejności wpisania ich decydujący jest
czas ich przyjazdu.
W wyciągu ze służbowego rozkładu jazdy należy podać numery
pociągów, czasy przyjazdu, odjazdu lub przejazdu, postoju
pociągu na danym posterunku następczym, czasy jazdy na
przyległych szlakach oraz numery torów stacyjnych. wyznaczonych
dla poszczególnych pociągów.
Na stacjach rozrządowych zamiast numeru toru można wskazać
grupę torów. Na liniach zelektryfikowanych należy wskazać
rodzaj trakcji nieelektrycznej, a na innych liniach rodzaj
trakcji należy wskazać w razie potrzeby.
W razie potrzeby właściwy zakład może zarządzić
sporządzenie ponadto wykazu jazd lokomotyw od i do pociągów.
7. Stacje, na których drużyna pociągowa (nie dotyczy drużyny pociągowej w przypadku jej jednoosobowej obsady trakcyjnej bez drużyny konduktorskiej) ma obowiązek zgloszenia wjazdu pociągu z sygnałami końca pociągu i zatrzymaniu się ostatniego wagonu na właściwym miejscu powinny być odpowiednio oznaczone w służbowym rozkładzie jazdy.
8. Terminy wprowadzenia w życie nowego rozkładu jazdy Zarząd PKP S.A. podaje do publicznej wiadomości w Biuletynie Polskich Kolei Państwowych S.A., a dyrekcje przewozów ogłaszają ten termin przez radio i w prasie.
9. Zmiany i uzupełnienia rozkładu jazdy powinny być zarządzone w terminie dostatecznym do wykonania potrzebnych przygotowań, wprowadzenia poprawek i powiadomienia zainteresowanych.
10. Wszystkie rozkłady jazdy i wyciągi z nich powinny być stale aktualne.
11. W okresie obowizywania rozkadu jazdy
pociągów, o zmianie rozkładu jazdy poszczególnych pociągów,
wyznaczeniu do kursowania i odwołaniu kursowania pociągu
stałego lub niestałego, wprowadzeniu zmienionych dat kursowania
pociągów oraz zmianie cech i parametrów technicznych
pociągów decydują:
1) Dyrekcja Przewozów Pasażerskich
lub inny przewoźnik spoza PKP S.A. - w zakresie wszystkich
pociągów pasażerskich i służbowych obsługujących przewozy
pasażerskie,
2) przewoźnicy kolejowi - w zakresie
pociągów towarowych wszystkich rodzajów, obsługujących
przewozy towarowe.
Wprowadzenie powyższych zmian do rozkładu jazdy zarządza
Dyrekcja Infrastruktury Kolejowej.
12. Pociągi ratunkowe, robocze, pogotowia techniczne, pługi odśnieżne czynne i pojazdy trakcyjne luzem mogą kursować bez szczegółowego rozkładu jazdy z największą dozwoloną prędkością z zachowaniem postanowień § 79 ust. I.
13. O wyznaczeniu do kursowania pociągu niestałego, o odwołaniu kursowania pociągu stałego lub doraźnie wyznaczonego do kursowania pociągu niestałego oraz o zmianie rozkładu jazdy należy zainteresowane jednostki i niektórych pracowników zawiadomić telegramem według odpowiedniego adresu liczbowego, a w pilnych przypadkach telefonicznie (selektorem) przez dyspozytora zakładu. Szczegółowe postanowienia w tym kierunku zawiera Instrukcja o skróconych adresach liczbowych.
14. Pojazdy pomocnicze kursują bez szczegółowego rozkładu jazdy. O wyprawieniu na szlak pojazdu pomocniczego decyduje dyżurny ruchu po porozumieniu się z dyspozytorem zakładu i z dyżurnym ruchu sąsiedniego posterunku zapowiadawczego.